Инээдэг өвс...

Хүн эхлээд гуравдагч хүйстэй байжээ
Хүйтрэхэд хоёр хүйстэй болжээ
Дэлхий эхлээд гурвалжин хэлбэртэй байжээ
Дэнжигнээд байхаар нь бөөрөнхий болжээ
Ингэж бодоод би
Инээгээд л байлаа
Инээгээд л...
Бороо эхлээд бал бурмаар ордог байжээ
Бүгдээрээ хувин тосоод байхаар нь ус болжээ
Зүүд бүхэн эхлээд биелдэг байжээ
Залхуу нь хүрээд зарим нь биелдэг болжээ
Ингэж бодоод би
Инээгээд л байлаа
Инээгээд л...
Хүүхэд эхлээд цэцэгнээс төрдөг байжээ
Харь гаригийнхан гайхаад байхаар нь хүнээс төрдөг болжээ
Хүүхнүүд эхлээд усан оргилуур шиг цацан дур ханадаг байжээ
Харцуул гайхаад байхаар нь дуу алдан дур ханадаг болжээ
Ингэж бодоод би
Инээгээд л байлаа
Инээгээд л...
/Б. Галсансүх/

temdeglel...

genet zogisdog bn... udaan ch zogisloo, tolgoi manarch bh chini. zogisood suuj bhdaa temdeglel hiimeer ch boloh shig...

- bassball uzev. durmiig n gadarlaad ireheer bas l dajgui sanagdav.
- taivan saihan nalgar baidlaar olon odriig udev. er n deesh doosh bolohiig uzeegui udaj bgaam bn.
- hed heden nom garchiglalaa, mongol. setgeld hurev.
O.Chinzorig, J.Batsukh - Mongoliin av'yaslag businessman-uudiin nuuts
G.Ayurzana, L.Ulziitugs - Mongoliin songomol oguulleg
P.Ikhbayar - Am'dran hairlahuin ovriin nom
B.Galsansukh - Burhand heleh zovlogoo

neeree l songodog oguulleguud bichdeg bjee... odoo ch bichij bgaam bn. olon ongo ayas, ers tes setgehuig neg dor amtlah tun amttai. ooroosoo haramlan garchiglalaa.

engiin helleg, cholootei setgehui, 90' onii niigmiin baidal, yum yum hiij uzej, av'yas, siimhiig ashiglaj, tsag uee turuulj mederch, chadlaaraa tsoroij garch irsen 'ah' nar, tednii namtar, amjiltaa huvaaltssan baidal. tun sonirholtoi baiv. bugd hol deeree bat zogchee. gehdee hol deeree bat zogsogchdiin too 'tsoohon' bnuuda gesen bodol orj irev. dundjaar 35-40 nasandaa setgel taivan, 'udirdagch', 'mongo' ooroo ursaj orj ireh hemjeend sanhuugee 'zohitsuulchihsan' bh yum. gaihaltai, baharhmaar negen ch bn...


bugd ovoo heden huudas bsand n ineed hureed l unshaad baiv. huudas n ergegdej amjaagui hediigee tegj bgaad bas l garchigliidaa. heden blogoor shagaisan. taaldag hediigee dotroo taalchihsan.

zia oor... ovoo alhaj bn. alhah zam n zaitai bolood ajiglah zuils ch olon.
shine on garahnee udahgui. aaviin min ch torson odor boloh gej bgaam bn...

...

Сэтгэл
Миний сэтгэл гонзгой урт –улаан хоолой шиг
Мушгирч уурлахаараа пөмбийж хавагнаад томболздог.
Баярлахаараа агшиж сунаад, агшиж сунаад, агшиж сунаад
Байдгаараа тэлээд, тэлээд, тэгээд тэгээд, тэгээд сөөчихдөг.
Гомдохоороо үрчийж хорчийгоод хальс шиг болж хатаад
Гол дээр тоглож байгаа хүүхэд шиг сураггүй болчихдог
Хорсохоороо хачин шар ногоон өнгөтэй болж хувираад
Хороо шахаж байгаа могой шиг чивчрээд хагарчихдаг.
Тайван байхдаа гонзгой урт юм л унжийгаад талимаараад
Таньдаг хүн мэндэлж байгаа юм шиг тайван байдаг.
Атаархахаараа ... Аа нэн аюултай татвас татвас хийгээд
Амьсгаа нь давчидсан хүн агаар эрэх шиг аль ч учраа олохгүй.
Догдлохоороо дэндүү гоё дороо цовхчин ийш тийшээ санжигнаад
Долоон өнгөөр солонгороод даанч дэндүү гоё, гоё, гоё
Хүлээхээрээ миний сэтгэл хааяа нэг, хааяа нэг хөдөлснөө
Хүлээтэй юм шиг хөдөлгөөнгүй хөхрөөд хүлээгээд л байдаг.
Миний сэтгэл баярладаг, гомддог, догдолдог, атаархдаг
Миний сэтгэл муухай, сайхан, хорсдог, уурладаг, хүлээдэг
Миний сэтгэл өөр яадаг билээ? Гунихардаг, эрхэлдэг, эмзэглэдэг
Миний сэтгэл заримдаа надад сэтгэл байхгүй юм шиг санагддаг.
/Б. Галсансүх/

Namriin tuguld gantsaar alhnam...
Nasaaraa namriin tuguld gantsaar alhval
Namriin tuguld namar irehee bolij
Nadaas namriin medremj turuh bh... / ... /

Дэндүү их хайртайдаа чамтай би ханилахгүй...

Дэндүү их хайртайдаа

Чамтай би ханилахгүй

Дэргэд чинь өнгөө гээж

Дээлэнд чинь нулимсаа шингээхгүй

Унаж боссон амьдралд

Уусан байхыг чинь харахгүй

Уруулд чинь духаа наагаад

Учирлаж гуйхгүй

Дэндүү хайртайдаа

Чамтай би ханилахгүй

Хардахын зовлон эдлүүлж

Хажууд чинь би гоёхгүй

Зовлон жаргалын сүүдэрт

Зогдор чинь буухыг үзэхгүй

Өвөрт чинь гандаж

Өөрийг чинь элээхгүй

Дэндүү хайртайдаа

Чамтай би ханилахгүй

Зүс сайханд хууртаж

Зүрхээ эмтлэхийг чинь мэдэхгүй

Өнчрөлийн гашуунд сэтгэлээ үйн

Өр чинь сэмрэхийг тэвчихгүй

Өтлөхийн үнэнд гүйцэгдсэн

Өндрөөс унахдаа өвдөгийг чинь мэдэхгүй

Дэндүү хайртайдаа

Чамтай би ханилахгүй ээ.

/Р. Эмүжин/

Хариулт...

Та ном цуглуулдаг уу? ямар төрлийн номонд дуртай вэ?
гэсэн асуулттай таараадхав. Шууд "хүн ном"-нд дуртай, цуглуулдаггүй, гэхдээ сайтар бодвол цуглаатай л байгаам байна, дотор минь, гээл хариулж суух юм өөртөө. Тэгээд бусдын хариултыг анзаарав, детектив, роман, төрөл хамаарахгүй уншдаг гэх. Бага зэргийн гайхшрал... Бусдын ном зохиол, бүтээлд мэдээж дурладаг. гэвч Би яагаад "хүн ном"-д илүүтэйгээр дурладаг юм бол? Надтай төстэйгээр "хүн ном"-д дурлагчид хэр олон бол? "Хүн ном"-ын хуудсыг зүгээр номны хуудас эргүүлэхээс илүү "амттай" болоодуу? хэдэн үг агаарт хийсгээд "хүн ном"-ын сэтгэлийн хөдлөл, нарийхаан утсыг ч хөндөөд өөрөө сэтгэлээ уудалтал нь хүлээдэг болоодуу? чимээ анирыг эвдэн дуу авиаг нь сонсдог болоодуу? магадгүй, хэвлэлийн үйлдвэрээс гараад хэнд ч уншигдаагүй шинэхэн цаасан номоос илүүтэйгээр, яг тэр мөчид засваргүйрээр, үг үсгийн алдаатай ч гэсэн фантаазаас илүү амьдрал, проблем, баяр гуниг ханхалах үгс хөвөрч, уншаад дуусашгүй мэт нэгэн ном нүдний өмнө үзэгдэж, баригдаж, мэдрэгдэж байдаг болоодуу? гээл асуусан дотроос "тиймээ" л гэж байна. тэхээр нь "аан" л гэлээ.
Харин бусдаас ингэж асуувал хэрхэн хариулах бол? гээл дахиад л дотор нөхрөөс тусламж хүсэв. "ажиглая 2уул" гэх шиг болох юм.

Би эгэл хүн...

Биеэрээ ч, сэтгэлээрээ ч эгэл хүн
Уйлахад нулимс арчдаг гараас минь үнэтэй алчуур үгүй,
Уухад үргэлж загнадаг нөхдөөс минь илүү ухаантан үгүй,
Унтахад толгой илбэдэг ээжээс минь илүү ачтан үгүй,

Би эгэл хүн!

Олон намрын бороонд шавшуулж явахдаа
Орчлон дэлхийн аугаа сайханд дурласан,
Оройтсон сартай цуг хээр хонохдоо
Онгон тал дээр хот босохыг зүүдэлсэн.

Би эгэл хүн!

Аян замд явах сайхан ч, эргэж ирэх бүр сайхан,
Амраг бүсгүйдээ магтуулах сайхан ч, зэмлүүлэх бүр сайхан.
Аливаад хянуур болгоомжтой улс намайг хурц зантай гэлцдэг ч
Алганы хонхорт үл тогтох бөөрөнхий байхыг хүсээгүй!

Би эгэл хүн!

Харыг хар, цагааныг цагаанаар нь хэлж,
Хан хорвоод нөхөр, дайсан байдгийг ялгана,
Нөхөдтэйгээ ууна ч, дуулна ч...
Нөмөр болсон гэртээ наргина ч, жаргана ч...

Би эгэл хүн!

Амьдрал минь уртхан тууж ч бай,
Аль эсхүл богинохон шүлэг шиг ч бай,
Уншиж дуусахад хувь заяа минь
Уйтгар төрүүлэхгүйг мэдэж байна.

Би эгэл хүн!

...Хүүхэд шиг агшин зуур гомдоод, дорхноо мартдаг!
Болох болохгүй хэрэгт өөрийгөө өмгөөлөн, хэцүү үг хэлчихээд
Сүүлд нь амаа барьдаг!

Би эгэл хүн!

/О. Дашбалбар/

Миний шүтээн...

>...Би эмэгтэй хүнийг шүтдэг
Би эх хүнийг шүтдэг
Би ээжийгээн шүтдгийм...

Philip Kirkorov -Zhestokaya lyubov (Cruel love)

...
А, я и не знал, что любовь может быть жестокой
А, сердце таким одиноким, я не знал, я не знал
Но всё равно я тебе желаю счастье
Нам не зачем больше встречаться я всё сказал, я всё сказал ...

Өндөр өө өндөр...

Бахархамаар, хийж чадаж бгаам чинь яахийм гээд бодоход ч таашаал бусдад өгч, өөрөө авч чадаж бгаа монголчууд маань олоон байна. Л. Өлзийтөгс, Б. Шүүдэрцэцэг... Бүсгүй хүн болгон эдэн шиг байх албагүй, уулнаасаа ийм бүсгүйчүүд ховор байсан нь амттай... Хувь хүмүүс талаас нь судалж сонирхож байсангүй, бүтээлүүдийг нь сонирхож байлаа санамсаргүйгээр. би таалсан. энгийн, сайхан хэлдэг, бичдэг. гэхдээ толгой тархи соронздож чаджийна. энгийн боловч наалдацтай, жинтэй. Мөн н.Ганчимэг, н.Эмүжин гэх бүсгүйчүүлийн бүтээлүүд таашаал төрүүлдэг. гээд бодохнээ зөндөөм байнадаг шүү. гэхдээ амрий...

Өөрийгөө тойруулж барьсан хашаа минь
Өндөр
Өөрийгөө тойруулж босгосон хэрэм минь
Өндөр
Явж явж ирсэн орондоо
Ядарч байж босгосон шорондоо
Зүрхээ атгасан шигээ
Сэтгэлээ тагласан шигээ
Зүгээр л тэрийн хэвтсүгэй гэтэл
Хөл гарын минь хаа нэгтэйгээс
Хүн л бололтой уйлж сонсогдоод
Булан тохойны минь хаа нэгтэйгээс
Бурхан л бололтой ёолж сонсогдоод
Өөрийгөө тойруулж барьсан хашаа минь
Өндөр өө өндөр.

/Л. Өлзийтөгс/

Хүчинд автагдалт...

Аргагүй хүсээгүй ч ийм үе байх юм. Үүнийг ихэвчлэн эцэг эх, хань бологч, тоотой хэдэн андууддаа зөвшөөрөх юм. Зөвшөөрөхдөө бус хүндэлж буйн илрэл байж болох юм. Хөдөөгүүр өнгөрүүлсэн 3хан хоног бас л ховрын цаг хугацаа байвшив. Шинэ шөл ууж, тарваганы боолт идээд л, шөнийн тэнгэрт гялалзах үй түмэн оддыг ширтээд л... бас л янзтай. Ядралтын 1г зэрэгтэй хүн хотруу явах тусам инээмсэглэл тодроод байвшүү өөрийн эрхгүй.
Дараагийн хэд хоног мөн л цаг хугацаа ах гуай надтай халз уралдав. Багын нөхдүүд, их сургуулийн андууд дараалан утас цохиод уулзаж учирч ууж идэж, хөөрөлдөж суув. Ихэнх нь аав ээжүүд болцгоогоод, үрс нь гэж ямар ч хөлдүү сэтгэлтнийг инээмсэглүүлээд байлгаж чадах хүчтэнүүд өсөн төрниж байх юм. Намуухан ая, амьд хөгжим хааяа чихэндээ наачихдаг хүн, олонхын эрх ашгийг хүндлээд, хамт байлцах хүсэлдээ дийлдэгдээд транс электро, түм бужигнасан орчинд хаа нэг орох шаардлага гарахын. Тийм орчинд ажиглагчийнхаа дүрд шилжээд, хөмсгөө зангидахдаа сурамгай гэж.

hongor...

odor honog, tsag hugatsaatai uraldahad urlag shaardaggdag boltoi... nadad dutdag, gehdee dur hurvel eviig n oldog... neg l odor oortoo amraltiin 3 honogiig bui bolgood neg huniig daguulaad hotoos 60 km orchim gazart amrav... saihan bsan! oor heleh ug alga. ogloo erthen bosood mgliinhoo tsever agaar, uzesgelent baigaliig harah gej tsag hugatsaa guai, noir guai 2toi tohiroltsoond hureh gej zudrev...gehdee hursen, neg n tednii neg n minii, neg n dundii geh met... huurai ah gej bolohoor ah, huurai duu geed bat helchij bolohoor neg jaal, bas hongoroo-toi bolloo. hongoroogoos salj hagatsahad tunchig hetsuu bv. butsahad udeltiin barigadtai boltson baiv.hehe. daguulsan hunee daguulaad? dagaad? morinii heden jaaluudiig toiruulaad yaria ornuuleed, ineeldej hanialdaad, duulj huurdaad, asga had, oi mod, tenger erhesees hartsaa salgaj chadalgui urtaa amisgalaad suuj bhaas iluu jargal bdag u? geh bodol zurshiigeed garanlee. bdag l bj taarna! gehdee tegeed suuj bhad lavtai bishdeg. heden hor (arhi dars, esreg huisten, holboo barigch, tv, net...) -s hol bhad bas l saihan setgel hanamjiig medersen, dahiad neg udaa... tsag ah nadtai dahiad uraldaad bhgui bol amjaad dahin shurt-hiihiig bodno, hongoroo deeree ochno... dongoj irsen bj iim yum bodood l suuj bh jisheetei...
ps: hongoroo - hongor zusmiin aduu bolno.

Hagatsal...

Chi shataj bsan
Chinii amisgaa hurtel shataj bsan
Shatsan mod shig sormuus chini
Hatsar deer chini unaj
Shataj bsan...
Neeren chi shataj bsan.
Niileed bid 2 shataj bsan.
Nuuhiin argagui shataj bsan.
Nuram boltloo tsogshij bsan.
Daarsan hagatsal
Derged
Dagjij bsan...
/L.Xasar/

Tsugluulga...

9?10?-aad jil uulzaldaagui uelteigee uulzah..., jaahan bishuurheh, dotroosoo bie biedee dotno sanagdavch ilerhiileh argaa, yariaga niiluulchihiig gicheeh.., oird bsangui 'omog'-n salhind garalt, saihan amralt, taivshral, ineedem, dursamj, hundlel, shoglol.., 5 goshuu maliin 2 bod-toi ihed naizlah, mordoh, dogdloh, bie hongoroh, gunees gun amisgaa avmaar sanagdah, avah.., zovhon oortoo medeej tsag gargah, tenger shirteed hevteh, dug hiih, omogiin erchuudiin uran buteel shorlog ideh, dahin ideh, salmaaargui amtiig medreh.., oird medregdeegui asar ih setgel hanamj.

Seruutssen min...

asar haluun odruud neg negnee davj haluunaa uzej uraldaj bgaa boltoi... seruutseh geed ih tenger zug golruu dohov... minii zorilgo bol seruutseh, harin tend harsan humuusiinh bol amidrah geltei... amrah bish amidrah... idsen uusan, untsan gevtsen, selsen savsan, ineesen uilsan, uurlasan bayarlasan, gunhsan ganhsan.., mer ser yumaa ugaasan, 4 duguitaa ugaasan.., ger buleer, hosoor, nuuts-taigaa, gantsaar (magadgui gants neg l)... geh met emots, pooz, buleg humuus seruutseh gesen huseliig min alga bolohod asar ih nemer bolj heden min urilgagui zochin met suuj bgaad bosood geriin zug... ajil hayalt bolsiim bish bgaa gej teruuhen hugatsaand bas bodsiim bn.

Suuder

Narnaas bi ogloo bolgon hojdoj serdeg
Noirmog bosood
Ungej zuudelj honoson
Jijighen suudree chireed,,
Humuusiin dund bi ursgdag,,
Urgeljlen tsuvah humuusiin dund
Suudree chireed...
Udesh boltol tenedeg
Humuusiin suuder
Suuder deeree davhatsdag...
Uureglej baisan boljmor
Suudrees min' tsochin nisehed
Ooroosoo tom suudree bi hardag
Ooriinhoo suuder deer ooroo gishgedeggui
Suudree chireed...
Tsagaan gegchiin orondoo
Har suudree devseed
Tsagaan zuud uzdeg
Suudree chireed...

/L.Xasar/

Залхахгүй шинжтэй...

Хэд хоног, магадгүй яг 10 хоног? гэрээс цухуйсангүй. Гарья ч гэж бодсонгүй, бодогдсон ч үгүй. Гадаад орчноос тасрах хааяа тун зүгээр.